سلولیت عارضهای است که با عناوینی هم چون پوست پرتقالی، آسیب تگرگی، پوست پنیری، و پدیده تشکی نیز شناخته میشود. با وجود اینکه احتمال بروز این عارضه در مردان نیز وجود دارد اما این عارضه پوستی به واسطه توزیع متفاوت بافتهای ماهیچهای ، چربی و بافتهای همبندی زنان، در این گروه جمعیتی بیشتر احتمال بروز دارد. دلایل بروز و ایجاد سلولیت به وضوح شناخته شده نیست اما این عارضه پوستی به سبب واکنشهایی که میان بافت همبندی زیر لایه سطحی پوست و لایه چربی زیر آن اتفاق میافتد ایجاد میشود. سبک زندگی ناسالم، به ویژه غذاهایی که افراد مصرف میکنند تاثیر چشمگیری بر ایجاد و گسترش سلولیت در بدن دارد. در ادامه فهرستی از تاثیرگذارترین این غذاها که میتوانند سبب ایجاد سلولیت شوند ارائه خواهند شد.
۱. تنقلات و غذاهای ناسالم
دلیل اصلی اینکه تنقلات جز غذاهای ناسالم و خوراکی هایی که باعث ایجاد سلولیت میشوند در نظر گرفته میشوند این است که این نوع خوردنیها مواد مغذی با کیفیتی را برای کارکردهای ضروری بدن تامین نمی کنند. علاوه بر این، این نوع غذاها غالبا سرشار از کربوهیدارت ها، قند، نمک، و طعم دهندههای مصنوعی هستند که همگی سبب ایجاد تاثیرات اعتیادآور شده و فرد را ترغیب میکنند که میزان بیشتری از این خوردنیها را مصرف کند. متاسفانه خوردن تنقلات اغلب عارضه پوست پرتقالی را برای افراد ایجاد میکند. به همین دلیل گفته میشود باید از خوردن تنقلاتی که سبب ایجاد سلولیت میشوند خودداری کرد.
2. غذاهای سرشار از چربیهای ترانس یا اسیدهای چرب غیراشباع
گفته میشود که اسیدهای چرب غیراشباع عامل اصلی ایجاد این عارضه پوستی هستند چرا که این اسیدها سبب آسیب رساندن به پوشش داخلی رگهای خونی میشوند. در نتیجه جریان خون در رگها ضعیف شده و این امر منجر به ایجاد ظاهری برجسته بر روی پوست فرد میشود. علاوه بر این سوخت و ساز غذاهای حاوی اسیدهای چرب غیراشباع در بدن به سختی انجام میشود و همین امر عامل اصلی بیماریهای قلبی نیز به شمار میرود. بدین ترتیب افراد باید از خوردن این نوع غذاها که میتواند سبب ایجاد سلولیت شود خودداری کنند غذاهایی از قبیل همبرگرها، غذاهای سرخ شده و سسهای مایونز در این گروه از خوردنیها جای میگیرند.
۳. غلات تصفیه شده
هر روزه انواع مختلفی از غلات تصفیه شده در قالب انواع مختلف پاستا، پیتزا، همبرگر، و برنج مورد استفاده افراد قرار میگیرد. البته این نوع از غذاهای فرآوری و تصفیه شده فاقد میزان کافی از منابع پروتئین و فیبر برای بدن هستند در حالی که بدن برای کلاژن سازی، به پروتئین نیاز دارد، مصرف دائم غلات و دانههای تصفیه شده به ایجاد و پیشرفت سلولیت در بدن منجر میشود. علاوه بر این مخمر موجود در نان به سختی در بدن مورد سوخت و ساز قرار میگیرد. به جای خوردن غذاهای حاوی غلات تصفیه شده که سبب ایجاد سلولیت در بدن میشوند بهتر است از برنج قهوهای ، جو ، گندم سیاه و جو دوسر استفاده شود.
۴. نان سفید
همانگونه که گفته شد نان سفید حاوی مقادیر بالایی از کربوهیدارتهای تصفیه شده است. بنا به نظر اغلب کارشناسان حوزه سلامت ، نان سفید حاوی مقادیر بالای کربوهیدرات میتواند منجر به ایجاد التهابات و در نهایت ناهمواری بر روی پوست بدن شود. هنگامی که التهابات رخ میدهند سلولهای چربی بزرگتر میشوند و سموم و مایعات را در خود نگه میدارند، این امر همچنین به تضعیف جریان خون منجر شده و باعث در هم شکستن کلاژن و الاستین در پوست میشود. بدین ترتیب نان سفید به طور قطع به عنوان یکی از خوراکی هایی که باعث ایجاد سلولیت میشوند شناخته شده است و باید مورد توجه قرار گیرد.
۵. شکر
مصرف بیش از اندازه شکر میتواند سبب افزایش میزان التهاب در بدن شود و مشکلاتی را برای سلولها و عملکرد نرمال آنها ایجاد کند. هنگامی که سطح سوخت و ساز سلولهایی که زیر پوست قرار دارند کاهش مییابد جریان مایعات در بدن نیز کاهش پیدا میکند. در نتیجه کاهش این جریان منجر به افزایش سموم در بدن شده و به دنبال آن تغییر شرایط پوستی عارض میشود. به همین دلیل باید در مصرف غذاهایی که حاوی مقادیر بالایی شکر هستند بسیار دقت کرد چرا که این امر منجر به ایجاد سلولیت در بدن خواهد شد.
۶. نمک
افرادی که رژیمهای پرکالری را در برنامه غذای خود دارند اغلب عارضه پوست پرتقالی را تجربه کردهاند چرا که این نوع رژیمهای پر کالری سبب افزایش سلولهای چربی میشود. این امر فرآیند ایجاد سلولیت در بدن را تسریع و شرایط را بدتر میکند. علاوه بر این مصرف بیش از اندازه نمک منجر به احتباس مایعات در بدن میشوند و این امر کار از بین بردن سموم را برای سلولها پیچیده تر میکند. در عین حال که سموم میتوانند سلامت کلی بافتهای بدن را کاهش دهند به افزایش این نوع عارضه پوستی کمک بسیار میتواند کند. بدین ترتیب باید به رابطه میان نمک و غذاهای پرکالری که سبب ایجاد سلولیت در بدن میشوند بسیار دقت کرد.
۷. پنیرهای فرآوری شده
پنیرهای فرآوری شده از میزان زیادی نگهدارندههای ناسالم و آفت کشهایی برخوردار هستند که سوخت و ساز را برای بدن بسیار سخت میکنند. این امر به افزایش سموم در بدن منجر میشود. علاوه بر این، این نوع غذاها حاوی منبع بالقوهای از اسیدهای چرب غیراشباع هستند که شریانها و رگها را میتواند مسدود کند. در نتیجه پنیرهای فرآوری شده نیز از جمله خوراکی هایی که باعث ایجاد سلولیت میشوند هستند.
دیگر خوراکی هایی که باعث ایجاد سلولیت میشوند
۸. گوشتهای فرآوری شده
گوشتهای فرآوری شده یکی از انواع غذاهای ناسالمی هستند که میتوانند سبب بروز عارضه سلولیت شوند چرا که دارای مقادیر بالایی رادیکالهای آزاد ، مواد نگهدارنده و رطوبت اندک هستند. همچنین این نوع خوردنیها حاوی ترکیبانی از قبیل نیترات ها، نیتریت، و نیتروزآمینها هستند که منجر به ایجاد سلولیت در بدن شده و انجام صحیح سوخت و ساز در سلولها را دچار اختلال میکنند.
9. نوشیدنیهای الکلی
نوشیدنیهای الکلی نه تنها حاوی مقادیر بالایی کالری هستند بلکه سبب نازک تر شدن عروق خونی میشوند. مصرف بیش از حد الکل احتباس مایعات را در بدن افزایش داده و باعث انتشار چربیها در بدن میشود و همه این موارد سرآغازی هستند برای ایجاد پستی و بلندی زیر پوست انسان. همچنین نوشیدنیهای الکلی مانع از انجام عملکرد معمولی سلولهایی میشوند که پوست را تشکیل میدهند. بدین ترتیب مصرف نوشیدنیهای الکلی نیز باید کنترل شود چرا که عامل مهمی در ایجاد سلولیت به شمار میرود.
10. نوشابه
همانگونه که پیشتر گفته شد مقادیر بالای شکر در بدن موجب سنتز زیاد انسولین شده و در نتیجه میتواند به چربی تبدیل شود و نوشابه نیز مقادیر بسیار زیادی شکر در خود دارد. باید بدانید که شکر نسبت به ماده مخدر کوکائین بسیار اعتیادآورتر است. مصرف بسیار زیاد و بیش از حد معمول شکر سبب میشود بدن وارد سیکل معیوب اعتیاد به خوردن دائمی مواد شیرین شود و همین امر ریسک ابتلا به عارضه سلولیت را افزایش میدهد. در نتیجه نوشابه نیز در فهرست خوراکی هایی که باعث ایجاد سلولیت میشوند قرار میگیرد.
۱1. قهوه
آیا تا به حال به این نکته توجه کرده بودید که قهوه نیز یکی از انواع خوردنیهایی است که نوشیدن آن میتواند به ایجاد سلولیت در بدن منجر شود؟ کافئین موجود درترکیبات کربنات دار که یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده قهوه است میتواند آسیبهایی را برای پوست ایجاد کند. قهوههای دارای میزان بالای کافئین و دارای قندهای تصفیه شده میتوانند منجر به ایجاد سلولیت در بدن شوند. در صورتی که قصد نوشیدن قهوه را دارید تنها یک فنجان کوچک آن هم با مقادیر بسیار اندکی شکر آن را میل کنید .
چگونه میتوان از سلولیت رهایی یافت؟
این نکته بسیار قابل توجه است که برای محافظت از پوست در برابر این عارضه باید از مصرف غذاهایی که سبب ایجاد سلولیت میشوند خودداری کرد. تمرینهای ورزشی مداوم ، داشتن رژیم غذایی سالم و خواب کافی از عواملی هستند که در جلوگیری از پیدایش این عارضه نقش بسزایی ایفا میکنند.
منابع
1. Elsaie, M. L. Cellulite: Clinical Approaches.
2. Vary, JC; O'Connor, KM (May 2014). "Common Dermatologic Conditions". The Medical clinics of North America. 98 (3): 445–485
3. Tintinalli, Judith E. (2010). Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (Emergency Medicine (Tintinalli)) (7 ed.). New York: McGraw-Hill Companies. p. 1016
4. Mistry, RD (Oct 2013). "Skin and soft tissue infections". Pediatric clinics of North America. 60 (5): 1063–82.
5. Phoenix, G; Das, S; Joshi, M (Aug 7, 2012). "Diagnosis and management of cellulitis". BMJ (Clinical research ed.). 345: e4955.
6. Lozano, R (Dec 15, 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859): 2095–128.
7. Mole, B., Blanchemaison, P., Elia, D., Lafontan, M., Mauriac, J., Mauriac, M., ... & Raison, J. (2004, August). High frequency ultrasonography and celluscore: an improvement in the objective evaluation of cellulite phenomenon. In Annales de Chirurgie Plastique et Esthetique (Vol. 49, No. 4, pp. 387-395).
8. Khan, M. H., Victor, F., Rao, B., & Sadick, N. S. (2010). Treatment of cellulite: part I. pathophysiology. Journal of the American Academy of Dermatology, 62(3), 361-370
9. Piotrowska, A., & Czerwińska‐Ledwig, O. (2022). Effect of local vibrotherapy in sitting or lying position in two time protocols on the cellulite grade and change of body circumferences in women with cellulite. Journal of Cosmetic Dermatology, 21(5), 2130-2139
10. Sadick, N. (2019). Treatment for cellulite. International journal of women's dermatology, 5(1), 68-72
Tokarska, K., Tokarski, S., Woźniacka, A., Sysa-Jędrzejowska, A., & Bogaczewicz, J. (2018). Cellulite: a cosmetic or systemic issue? Contemporary views on the etiopathogenesis of cellulite. Advances in Dermatology and Allergology/Postępy Dermatologii i Alergologii, 35(5), 442-446.