بسته‌بندی مواد غذایی برای حفظ کیفیت و ایمنی غذاها در طول ذخیره‌سازی، حمل‌ونقل و فروش بسیار حیاتی است. مواد بسته‌بندی سنتی عمدتاً برای محافظت از غذاها در برابر آسیب‌های مکانیکی، امواج نوری مضر و گازهایی که واکنش‌های نامطلوب را تحریک می‌کنند، طراحی شده‌اند و همچنین برای جلوگیری از آلودگی توسط میکروارگانیسم‌های فاسدکننده یا بیماری‌زا و مواد شیمیایی سمی استفاده می‌شوند. با این حال، بسته‌بندی مواد غذایی ممکن است نقش‌های دیگری مانند ارائه اطلاعات درباره ماهیت و وضعیت غذاهای داخل بسته‌بندی نیز ایفا کند. به عنوان مثال، متن و تصاویر روی مواد بسته‌بندی معمولاً اطلاعاتی درباره نوع، منشاء، ترکیب و محتوای تغذیه‌ای غذاها و همچنین پایداری محیطی آنها به مصرف‌کنندگان ارائه می‌دهند. این امر نیازمند قابلیت چاپ یا حکاکی متن و تصاویر روی سطوح بسته‌بندی است. بنابراین، علاقه‌مندی به توسعه مواد بسته‌بندی فعال (Active) یا هوشمند (Smart) افزایش یافته است. در این مقاله به بسته بندی هوشمند اشاره میکنیم:
بسته‌بندی هوشمند (Intelligent packaging) شامل حسگرها و نشانگرهایی است که اطلاعاتی درباره وضعیت و کیفیت مواد غذایی داخل بسته‌بندی ارائه می‌دهند. این نوع بسته‌بندی می‌تواند به مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اطلاعاتی درباره تازگی، میزان رسیدگی، و آلودگی غذاها بدهد. حسگرهای دما، حسگرهای رطوبت، نشانگرهای تغییر رنگ برای نشان دادن تازگی یا خرابی غذا و حسگرهای گاز از جمله فناوری‌هایی هستند که در بسته‌بندی هوشمند استفاده می‌شوند.
به طور کلی، سه فناوری اصلی برای سیستم‌های بسته‌بندی هوشمند وجود دارد: حامل‌های داده، نشانگرها و حسگرها.
حامل‌های داده
حامل‌های داده برای بهبود جریان اطلاعات در زنجیره تأمین استفاده می‌شوند. آنها به نظارت بر کیفیت محصولات نمی‌پردازند، بلکه به منظور تضمین ردیابی، اتوماسیون، حفاظت در برابر سرقت یا تقلب به کار می‌روند. این حامل‌ها اطلاعاتی درباره ذخیره‌سازی، توزیع و سایر جزئیات را ذخیره و منتقل می‌کنند و معمولاً روی بسته‌بندی‌های بزرگتر (ثانویه) نصب می‌شوند. رایج‌ترین حامل‌های داده شامل برچسب‌های بارکد و برچسب‌های RFID هستند.
بارکدها
بارکدها ارزان، استفاده آسان و به طور گسترده‌ای برای تسهیل کنترل موجودی، ثبت کالاها و پرداخت‌ها به کار می‌روند. به طور کلی، بارکدها به دو دسته یک‌بعدی و دو‌بعدی تقسیم می‌شوند و بسته به نوع آنها، ظرفیت‌های ذخیره‌سازی مختلفی دارند.
بارکد یک بعدی
بارکد دو بعدی
فناوری شناسایی با فرکانس رادیویی ( (RFID
برچسب‌های RFID حامل‌های داده پیشرفته‌ای هستند که دارای ظرفیت ذخیره‌سازی تا 1 مگابایت هستند و قابلیت جمع‌آوری داده‌ها به صورت غیرتماسی و بدون نیاز به دید مستقیم را دارند. این برچسب‌ها اطلاعات را به صورت زمان واقعی جمع‌آوری، ذخیره و به سیستم اطلاعاتی کاربر منتقل می‌کنند. در مقایسه با بارکدها، برچسب‌های RFID گران‌تر هستند و به شبکه اطلاعاتی الکترونیکی قوی‌تری نیاز دارند. از سوی دیگر، اطلاعات می‌توانند به صورت الکترونیکی بر روی این برچسب‌ها بارگذاری و مجدداً تغییر داده شوند. علاوه بر این، RFID مزایای بیشتری برای کل زنجیره تأمین مواد غذایی ارائه می‌دهد. این مزایا شامل ردیابی، مدیریت موجودی و ترویج کیفیت و ایمنی هستند.